Control of Bestuur
Excerpt

Inbedding van VBTB in de formele bestuurlijke organisatiestructuur moet, wil het verschil maken. Bestuurders, managers en medewerkers moeten weten hoe de vormgeving exact is en hoe uitvoeringsprocessen lopen; moeten: ”dezelfde taal” spreken. Ministers en raden van toezicht moeten daarom een werkbare VBTB-systematiek in de formele organisatiestructuur inweven. VBTB moet zowel in de beleidscyclus als in de begroting- en verslagcyclus zijn “vertaald”, en tevens zichtbaar zijn in de organisatiebeschikking, bestuursreglement of analoog document. Afwijkende of tijdelijke projectverantwoordelijkheden moeten daarin zijn beschreven. Dit is – technisch en qua onderhoud – minder eenvoudig dan het lijkt. Misschien is dit daarom de laatste 10-15 jaar veronachtzaamd; met publieke “schandalen en schandaaltjes” als gevolg. De complexiteit van organisaties in de publieke sector maakt dat VBTB in meerdere bestuurs- en beleidscycli moet zijn ingebouwd. Elke organisatie-eenheid draagt bij aan meerdere cycli, elk met een eigen inhoudelijke dynamiek, unieke kenmerken, en een eigen tijdsduur (kader). Het inbeddingprobleem van VBTB doet zich bij elke (re-)organisatie voor: bij (deels) nieuwe organisatiestructuur, strategisch koerswijziging etc.
In een inhoudelijk geïntegreerd sturingssysteem moet ook VBTB zijn ingebouwd. Het vereist nauwkeurig maatwerk, maar zonder deze integratie zal VBTB in elke omgeving in verval raken. Het uiteindelijk succes van VBTB hangt niet alleen af van het zijn van financieel controle- of rekenschapsinstrument, maar ook van gelijktijdig gebruik als prospectief innoverend beleids- en bestuursinstrument dat is geïnternaliseerd in ieders handelen binnen een beleidssysteem. De Regeling Prestatiegegevens en Evaluatieonderzoek Rijksoverheid kan daartoe in aanzet verplichten.

Zo kunnen niet alleen controllers de vruchten plukken, maar ook beleidsontwerpers en de uitvoerders van de primaire processen worden geholpen in plaats van belemmerd, met het innovatief, legitiem en ondernemend uitvoeren van hun missie. Lukt dat niet dan blijven we steken in loze bureaucratie, in plaats dat wij onze Lissabon ambitie, een dynamische Kennissamenleving, realiseren.